Bánh đậu xanh: Ngọt đến nao lòng, em gói cả hồn tôi

“Ngọt đến nao lòng, “em” gói cả hồn tôi” – Cậu bạn tôi vẫn thường thốt lên như thế mỗi lần “khề khà” bên chén trà xanh ngan ngát đắng với những phong bánh đậu xanh Hải Dương.
Không ít người sẽ cười “máu nghệ sĩ” bốc đồng của cậu bạn tôi, nhưng tôi dám chắc chiếc bánh đậu xanh chẳng phải chỉ “gói” hồn riêng ai mà đã làm “nao lòng” không ít người thưởng thức.

Ngọt đến nao lòng, em gói cả hồn tôi

Bánh đậu xanh Hải Dương người ta vẫn thường quen nhắc đến với cái tên bánh đậu xanh Rồng Vàng, từ lâu đã trở thành đặc sản của tỉnh Đông nói riêng và của người Việt nói chung. Chiếc bánh nhỏ bình dị mang trong mình cả một truyền thuyết. Tục truyền rằng vua Bảo Đại khi đi kinh lý qua trấn Hải Dương được nhân dân nơi đây dâng lên loại bánh làm từ đậu xanh. Nhà vua bất ngờ trước vị ngon thanh đạm mà rất quý phái của loại bánh này đã ban sắc khen ngợi. Trên sắc có in hình Rồng vàng – biểu tượng quyền uy của thiên tử. Từ đó biểu tượng Rồng Vàng trở thành cái tên rất đặc biệt của bánh đậu xanh Hải Dương.

Trong kí ức của những người già, chiếc bánh đậu xanh gắn liền với tên tuổi của bánh đậu xanh Bảo Hiên, Cự Hương, Mai Hoa ngày xưa. Còn ngày nay, người dân Hải Dương tự hào với cả một hệ thống sản xuất kinh doanh rộng khắp. Ngay từ năm 2002 hiệp hội sản xuất bánh đậu xanh Hải Dương đã được ra mắt và ngày một phát triển. Những cái tên như bánh đậu xanh Quê Hương, Hòa An, Minh Ngọc, Gia Bảo, Nguyên Hương… trở thành những thương hiệu nổi tiếng được người sử dụng tin cậy.

Ra đời những năm đầu của thế kỉ XX tại thị xã Hải Dương, trải qua những biến cố thăng trầm trong sự phát triển nhưng bánh đậu xanh Hải Dương vẫn đọng nguyên hương vị cổ truyền đặc sắc thủa xưa. Với bốn loại nguyên liệu chính nguyên sơ của đồng nội làm nên phong vị đặc sắc cho bánh đậu xanh, đó là đậu xanh, đường kết tinh, mỡ lợn và tinh dầu hoa bưởi. Qua bí quyết gia truyền của mỗi nghệ nhân làm bánh, những nguyên liệu này sẽ được hòa trộn theo một tỷ lệ tương ứng nhất định để giữ được hương vị đặc biệt của bánh. Và những năm gần đây, một số cơ sở sản xuấtt uy tín đã có một bước tiến mới trong việc thay mỡ lợn bằng dầu thực vật đảm bảo hơn cho sức khỏe của người tiêu dùng. Tôi vẫn không khỏi thắc mắc vì cách đóng bánh theo quy chuẩn: 10 khẩu mỏng xếp thành 5 hàng (8,5 x 3,2 x1,1cm) nặng 45 gam dù qua bao nhiêu thời gian và những cải tiến trong mẫu mã vẫn không thay đổi. Cố đi tìm câu trả lời thích hợp nhưng cuối cùng tôi chỉ có thể lý giải ở một cái nhìn chủ quan: đây chính là “nét duyên” của loại bánh này.

Lúc còn nhỏ tôi hay có trò chơi thi ăn bánh đậu xanh và cứ y như rằng đứa thắng cuộc là đứa bị nghẹn không nuốt được. Lớp bột mịn màng mát mắt là thế nhưng không thể vội vàng ăn ngay mà chỉ có thể chầm chậm cho từng miếng mỏng lên miệng, để vị ngọt thơm tan dần nơi đầu lưỡi mới có thể cảm nhận hết sự tinh tế của một phong bánh đậu. Vị bánh đậu ngọt lịm cả tuổi thơ để khi lớn mới thấm thía chén trà đắng thưởng thức cùng phong bánh đậu lúc nhàn rỗi hiếm hoi, thật đáng quý biết bao.

Giữa thế giới các loại bánh kẹo rực rỡ hấp dẫn, hộp bánh đậu xanh khiêm nhường nhưng vẫn được tin cậy lựa chọn. Bánh đậu xanh vẫn được ưa thích bởi vị rất riêng của nó. Đó là vị ngọt đậm đà, vị thơm ngầy ngậy. Sự hấp dẫn riêng tự bản thân chiếc bánh bởi nó vừa bình dị, vừa sang trọng. Bình dị bởi nó được tạo ra từ những gì thân thuộc của quê hương đồng nội, sang trọng bởi nó không phải là một thứ bánh tầm thường mà nó có mặt trong những dịp lễ lạt quan trọng, trong sự kiện cưới hỏi quan trọng của đời người hay bàn thờ ngày tết. Bánh đậu xanh vẫn là thứ quà mà trẻ em yêu thích, người già thỏa mãn và người đi xa mơ ước. Nó là tình, là vị, là hồn của đồng ruộng, quê hương của sứ sở dân tộc Việt.

Bánh đậu xanh Hải Dương không chỉ làm nôn nao những người dân Việt mà ngay cả bạn bè thế giới cũng rất thích loại bánh này. Mong lắm chiếc bánh thảo thơm sẽ được xuất khẩu rộng rãi hơn nữa trong tương lai.